Błąd medyczny – odpowiedzialność cywilna.
Lekarze jako przedstawiciele jednego z zawodów zaufania publicznego pełnią szczególną rolę w społeczeństwie. Od podejmowanych przez nich decyzji, wiedzy, umiejętności oraz intuicji zależy życie i zdrowie innych ludzi. Lekarz ma obowiązek wykonywać zawód, zgodnie ze wskazaniami aktualnej wiedzy medycznej, dostępnymi mu metodami i środkami zapobiegania, rozpoznawania i leczenia chorób, zgodnie z zasadami etyki zawodowej oraz z należytą starannością. (Ustawa z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty).
Czym zatem jest odpowiedzialność cywilną za błąd medyczny oraz kto i kiedy może być pociągnięty do owej odpowiedzialności?
Lekarze mogą ponosić: odpowiedzialność cywilną, zawodową oraz karną. Oczywiście nie tylko lekarzom grozi odpowiedzialność prawna, która może przybrać każdą ze wskazanych powyżej postaci. Wystąpienie błędu medycznego może być związane z zachowaniem wszystkich przedstawicieli zawodów medycznych przy świadczeniu usług z zakresu opieki zdrowotnej, np. pielęgniarki, ratownika medycznego czy fizjoterapeuty
Ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta expressis verbis nie używa sformułowania „błąd medyczny”, jednakże treść tego przepisu w sposób jednoznaczny oraz zupełny wskazuje jakie zdarzenia muszą wystąpić, aby uznać, iż doszło do powstania zdarzenia medycznego: „za zdarzenie medyczne uważa się zakażenie pacjenta biologicznym czynnikiem chorobotwórczym, uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia pacjenta albo śmierć pacjenta będące następstwem niezgodnych z aktualną wiedzą medyczną: diagnozą, jeżeli spowodowała ona niewłaściwe leczenie albo opóźniła właściwe leczenie, przyczyniając się do rozwoju choroby; leczeniem, w tym wykonaniem zabiegu operacyjnego; zastosowaniem produktu leczniczego lub wyrobu medycznego.”.
Jak zatem ocenić, czy wystąpił błąd medyczny?
Powstanie błędu medycznego uzależnione jest od wystąpienia następujących elementów:
- postępowania niezgodnego z powszechnie uznanym stanem wiedzy medycznej,
- winy nieumyślne (tzw. lekkomyślność lub niedbalstwo),
- wystąpienia szkody,
- związku przyczynowego między popełnionym błędem, a ujemnym skutkiem postępowania leczniczego w postaci śmierci pacjenta, uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia.
W jak sposób wykazać związek pomiędzy postępowaniem lekarza a wystąpieniem szkody?
W procesach lekarskich nie jest konieczne wykazanie związku przyczynowego o charakterze bezpośrednim i stanowczym, lecz wystarczy ustalenie odpowiedniego stopnia prawdopodobieństwa wystąpienia następstw typowych. Jednak nawet tak rozumiany związek określony w art. 361 § 1 k.c. musi zachodzić pomiędzy ewidentnie nieprofesjonalnym i niestarannym, a więc zawinionym zachowaniem strony pozwanej, a szkodą na zdrowiu powstałą u pacjenta. Nie jest zatem wystarczające istnienie jakiegokolwiek prawdopodobieństwa, że w płaszczyźnie przyczynowości jedno zdarzenie jest następstwem innego, ale wymagane jest istnienie odpowiednio wysokiego stopnia prawdopodobieństwa. (Wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 15 kwietnia 2015 r. I ACa 816/14).
Jakie mogę mieć żądania, roszczenia, jeżeli uważam, że doszło do błędu medycznego?
Możemy wnosić w pozwie o zasądzenie dla nas odszkodowania oraz o odpowiednią kwotę z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Warto pomyśleć też o odpowiedniej kwocie z tytułu zaliczki np. na przyszłe koszty leczenia, rehabilitacji, zakup środków farmaceutycznych, sprzętu ortopedycznego, rehabilitacyjnego, transport medyczny, pomoc i opiekę do domu na czas unieruchomienia i powrotu do sprawności umożliwiającej samodzielne funkcjonowanie. Istnieje także możliwość żądania renty w odpowiedniej miesięcznej kwocie z tytułu zwiększonych potrzeb i zmniejszonych widoków na przyszłość, a także ustalenie odpowiedzialności pozwanych za szkody mogące powstać w przyszłości.
Masz pytanie? Napisz do nas.