Już 11 czerwca 2025 r. przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej odbędzie się rozprawa w sprawie o sygn. akt C-471/24, która może mieć ogromne znaczenie dla polskich kredytobiorców. W centrum uwagi znajduje się wskaźnik referencyjny WIBOR, który przez lata był podstawą ustalania oprocentowania w umowach kredytowych w Polsce.
Sprawa trafiła do TSUE na skutek pytań prejudycjalnych skierowanych przez Sąd Okręgowy w Częstochowie. Dotyczą one możliwości uznania warunków umownych opartych na WIBOR za nieuczciwe w rozumieniu unijnej dyrektywy 93/13/EWG.
Ich pełna treść przedstawia się następująco:
- Czy art. 1 ust. 2 dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich należy interpretować w ten sposób, że pozwala on na badanie postanowień umownych dotyczących zmiennego oprocentowania w oparciu o wskaźnik referencyjny WIBOR?
- W przypadku pozytywnej odpowiedzi na pytanie pierwsze, czy art. 4 ust. 2 dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich należy interpretować w ten sposób, że pozwala on na badanie postanowień umownych dotyczących zmiennego oprocentowania w oparciu o wskaźnik referencyjny WIBOR?
- W przypadku pozytywnej odpowiedzi na pytanie pierwsze i drugie, czy art. 3 ust. 1 dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich należy interpretować w ten sposób, że zapisy umowy dotyczące zmiennego oprocentowania w oparciu o wskaźnik referencyjny WIBOR można traktować jako stojące w sprzeczności z wymogami dobrej wiary i powodujące znaczącą nierównowagę wynikających z umowy praw i obowiązków stron ze szkodą dla konsumenta, z uwagi na niewłaściwe poinformowanie konsumenta odnośnie narażenia na ryzyko zmiennej stopy procentowej, w tym w szczególności niewskazaniu w jaki sposób ustala się wskaźnik referencyjny będący podstawą ustalania zmiennego oprocentowania i jakie wątpliwości są związane z jego nietransparentnością oraz nierównomierny rozkład tego ryzyka na strony umowy?
- W przypadku pozytywnej odpowiedzi na wcześniejsze pytania, czy art. 6 ust 1 w zw. z art. 3 ust. 1 i 2 zdanie 2 oraz art. 2 dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich należy interpretować w ten sposób, iż w przypadku uznania za nieuczciwe postanowienia umownego dotyczącego zmiennego oprocentowania w oparciu o wskaźnik referencyjny WIBOR możliwym jest dalsze funkcjonowanie umowy, w której wysokość oprocentowania kwoty kapitału kredytu będzie się opierała na drugim składniku ustalającym wysokość oprocentowania zawartym w umowie, to jest stałej marży banku, co spowoduje zmianę oprocentowania kredytu ze zmiennego na stałe?
Podsumowując Sąd Okręgowy w Częstochowie w osobie przewodniczącego Marcina Borkowskiego zapytał o to:
- Czy możliwe jest kontrolowanie zgodności z prawem mechanizmu zmiennego oprocentowania opartego na wskaźniku WIBOR?
- Czy konsumenci byli wystarczająco poinformowani o ryzyku zmiennej stopy procentowej i sposobie wyliczanie WIBOR-u?
- Czy warunki umów kredytowych nie prowadzą do nieproporcjonalnego rozłożenia ryzyka na niekorzyść konsumenta?
- Co stanie się z umową kredytową, jeśli Trybunał uzna takie postanowienia za nieuczciwe– czy umowa może dalej obowiązywać w oparciu jedynie o stałą marżę banku?
Decyzja TSUE może realnie wpłynąć na przyszłą praktykę kredytową banków i zapoczątkować istotne zmiany w podejściu do umów kredytowych. Rozprawa ta stanowi ważny etap w europejskiej debacie nad przejrzystością i uczciwością warunków kredytowych.
Będziemy uważnie śledzić przebieg sprawy i informować o jej kolejnych etapach. Ta rozprawa może być punktem zwrotnym dla całego rynku kredytowego nie tylko w Polsce ale i w całej Unii Europejskiej.
Julia Cieślak
2 Polubień